LICZYŁ SIĘ TYLKO HONOR [GRODNO 1939]

Na dyskusję o filmie – LICZYŁ SIĘ TYLKO HONOR [GRODNO 1939] Eugeniusza Szpakowskiego – zapraszamy
12 października (czwartek) 2017 roku o godz. 16.15 we wrocławskim Klubie Muzyki i Literatury.

Przed II wojną światową Grodno pełniło funkcję ośrodka kulturalnego, oświatowego i wojskowego promieniującego
na całe województwo białostockie. W dniu 17 września 1939 roku jednostki Armii Czerwonej przekroczyły granicę
Rzeczypospolitej Polskiej. Do ogromu represji sowieckich, zastosowanych wobec obrońców miasta w 1939 roku
i latach następnych przyczyniła się bohaterska postawa jego mieszkańców.


Przedwojenne Grodno. Widok ogólny miasta i rzeki Niemen.

Obrona Grodna trwała od 20 do 22 września 1939 roku. Żołnierze polscy, a szczególnie najmłodsi mieszkańcy
miasta, zapłacili wówczas niejednokrotnie najwyższą cenę za udział w jego obronie.


Most im. Marszałka Józefa Piłsudskiego na Niemnie.

Film prezentuje sytuację mieszkańców ziem okupowanych przez ZSRR, skalę i różnorodność form represji sowieckich jakie
zostały zastosowane wobec obrońców Grodna, zarówno zaraz po opanowaniu miasta przez jednostki Armii Czerwonej
we wrześniu 1939 roku, jak również w okresie późniejszym.


Oczekiwanie na atak. Zasieki na moście.

Już w trakcie walk obronę zasilili licznie cywilni ochotnicy, a zwłaszcza harcerze, uczniowie
miejscowych szkół gimnazjalnych i zawodowych oraz urzędnicy państwowi. Dzięki napływowi harcerek,
dobrze zorganizowana została służba sanitarna. Większość ochotników posiadała odpowiednie przeszkolenie
wojskowe w ramach Przysposobienia Wojskowego. Ogółem liczebność polskich sił obrony liczyła ok. 2-2,5 tys.
ludzi pod bronią, nie licząc Rezerwowej Brygady Kawalerii „Wołkowysk” płk. Edwarda Heldut-Tarnasiewicza,
która wzięła udział w walkach od 21 września.

Do dziś nie zostały wyjaśnione indywidualne losy wielu żołnierzy i cywilów biorących udział w obronie Grodna.
W filmie występują świadkowie tamtych wydarzeń, historycy oraz znawcy problematyki wojskowej
z okresu kampanii wrześniowej.

Film dokumentalny; rok produkcji: 2009 (TVP); barwny, 52 min.
Reżyseria i scenariusz – Eugeniusz Szpakowski
Zdjęcia – Krzysztof Więckowski
Konsultacja naukowa – Czesław Grzelak [i in.]
Projekcja dostępna w Internecie – https://www.youtube.com/watch?v=-go4ir7vlj8

Po dyskusji informacje na temat filmu: „KREW NA BRUKU. GRODNO 1939” (2014, 21 min) – którego scenarzystą i reżyserem
jest Robert Miękus, operatorem – Kamil Nowak; muzykę do obrazu skomponował Marek Iwaszkiewicz, montażu dokonał
Kamil Śliwka. Produkcja: Fundacja Joachima Lelewela oraz Związek Polaków na Białorusi.
Przeczytaj cały tekst – http://kresy.wm.pl/220449,Grodno-1939-Krew-na-bruku.html#axzz4rv5qDta5
Zwiastun - https://www.youtube.com/watch?v=zfEYPH4e_aQ lub - https://www.youtube.com/watch?v=Ta2E4zBHXjo

MSZA ZA MIASTO GRODNO (1995, 30 min.), reż. Zbigniew Kowalewski - opowieść o historycznej obronie Grodna
we wrześniu 1939 r. Program rekonstruuje wydarzenia. Wykorzystuje fragmenty filmów archiwalnych, fotografie,
oryginalne ulotki i mapy oraz prezentuje wywiady ze świadkami ówczesnych wydarzeń.
Projekcja dostepna w Internecie – https://www.youtube.com/watch?v=a15gn8aFS_s

Wybrana bibliografia:

Zob. też: