Kilka wakacyjnych refleksji - matematyka
Kilka wakacyjnych refleksji - matematyka
Po przyjeździe do Wilna we wrześniu 1815 roku Adam Mickiewicz przez rok studiował na wydziale
propedeutycznym (przygotowawczym) Nauki Fizyczne i Matematyczne, uczęszczając jednocześnie na wykłady
Wydziału Nauk Moralnych i Politycznych oraz Literatury i Sztuk Wyzwolonych na Cesarskim Uniwersytecie Wileńskim,
by po roku uzyskać (uprawniający do dalszej nauki) tytuł kandydata nauk filozoficznych.
W tymże roku na Wydziale Matematyczno-Fizycznym studiował też jego późniejszych przyjaciel, Tomasz Zan,
który już na zasłaniu (1829) swoją wiedzą mineralogiczną i przyrodniczą na tyle przyciągnął uwagę
Aleksandra von Humboldta, iż niebawem został jego asystentem.
„Wykaz przedmiotów, wykładanych na Wszechnicy wileńskiej, z oznaczeniem roku [1815/1816], kiedy te przedmioty
zaczęto wykładać lub je wznowiono”. Źródło: Józef Bieliński, Uniwersytet Wileński (1579-1831), t. 2,
Kraków: druk W. L. Anczyca i Spółki, 1899-1900,
na s. 36-37 – http://kpbc.umk.pl/dlibra/doccontent?id=26749&from=FBC
Rok później, w latach 1816–1822 na Wydziale Fizyczno-Matematycznym Cesarskiego Uniwersytetu Wileńskiego
studiował jeszcze jeden filomata, Ignacy Domeyko, słuchając wykładów chemii (u Jędrzeja Śniadeckiego), fizyki,
matematyki, astronomii, historii naturalnej, mineralogii, a także architektury, filozofii, literatury polskiej i historii.
Za główny przedmiot zdawanego wiosną 1822 egzaminu magisterskiego obrał matematykę. Stopień magistra filozofii
uzyskał na podstawie rozprawy Jak dotąd tłumaczono zasady rachunku różniczkowego
i jak w dzisiejszym stanie matematyki należy je tłumaczyć.
Po wielu latach (1838) najważniejszą i najbardziej absorbującą Domeykę dziedziną działalności stała się praca
nad organizacją nauki chilijskiej. Z pierwotnie istniejącego uniwersytetu Universidad de Chile, będącego w istocie
tylko organem zarządzającym słabo rozwiniętym szkolnictwem elementarnym, Domeyko stworzył nowoczesny
uniwersytet na wzór Uniwersytetu Wileńskiego i uczelni niemieckich.
Od 1867 przez 16 lat był nieprzerwanie jego rektorem.
O tym wszystkim i wielu innych, niezwykle ciekawych zagadnieniach, jeszcze nie tak dawno opowiadał nam
(w sposób wyjątkowo przystępny) śp. prof. Witold Ignacy Więsław – matematyk i historyk matematyki,
pracownik Instytutu Matematycznego Uniwersytetu Wrocławskiego. Autor ponad 220 publikacji z zakresu
teorii ciał topologicznych, historii matematyki oraz dydaktyki matematyki.
W latach 1962-1966 studiował matematykę na Uniwersytecie Wrocławskim.
Pracę doktorską napisaną pod kierunkiem Władysława Narkiewicza obronił w 1971 r.
Habilitował się w Instytucie Historii Nauki PAN w 2006 r. w oparciu o rozprawę:
Matematyka polska za czasów Jana Śniadeckiego.
Nauki ścisłe na Uniwersytecie Wileńskim w okresie studiów Adama Mickiewicza
– http://grodnowilno.pl/nauki-scisle-na-uniwersytecie-wilenskim-w-okresie-studiow-adama-mickiewicza
Spotkanie z Wilnem, Mickiewiczem i… prof. Witoldem Ignacym Więsławem raz jeszcze
– http://grodnowilno.pl/spotkanie-z-wilnem-mickiewiczem-i-prof-witoldem-ignacym-wieslawem-raz-jeszcze
Pośród kończących wykład refleksji pojawiły się też informacje o lwowskiej szkole matematycznej
(Stefan Banach i Enigma) oraz tzw. Zasada Steinhausa – matematyk zrobi to lepiej.
Powtarzał, że jeśli dwóm osobom, z których jedna jest matematykiem a druga nie jest,
da się jakieś zadanie niematematyczne to lepiej wykona je matematyk.
Zob. też – https://pages.mini.pw.edu.pl/~domitrzw/Steinhaus1.pdf
oraz – 6 największych polskich matematyków – https://www.youtube.com/watch?v=AXHIgIjfE3M
Aż tu nagle (?) pojawia się wiadomość:
Jak informuje dr Maciej Kawecki, Polak jako pierwszy na świecie stworzył twierdzenie matematyczne,
które pozwala rozpoznać przestrzenie, które po małej modyfikacji zachowują się jak Einsteinowska czasoprzestrzeń
w teorii względności. Za swoje odkrycie prof. Dawid Kielak jako pierwszy Polak w historii otrzymał jedną z najważniejszych
matematycznych nagród Wielkiej Brytanii - WhiteHead Prize. Obok nagrody Londyńskiego Towarzystwa Matematycznego
otrzymał też stanowisko profesora nadzwyczajnego na Uniwersytecie Oksfordzkim;
zob. – https://nauka.tvp.pl/69472925/dawid-kielak-profesorem-na-oksfordzie
I tego już trzeba posłuchać:
Odkrywa włókna czasu naszej przestrzeni! | prof. Dawid Kielak
https://www.youtube.com/watch?v=37LVGo053xw