Trzy Ziemie – Feliks Konarski
Trzy Ziemie – Feliks Konarski
Feliks Konarski (pseud, Ref-Ren) 1907-1991; pisarz, aktor, kierownik artystyczny i literacki
teatrów rewiowych; więzień łagrów, następnie w armii gen. Władysława Andersa (1892-1970);
autor słów pieśni: Czerwone maki na Monte Cassino; po wojnie na emigracji.
Od lat, jakże długich i trudnych
Wciąż ta sama na sercu troska,
Że tam gdzieś – zostały trzy ziemie:
Wileńska, Wołyńska i Lwowska.
Jak w nowych Księgach Pielgrzymstwa
Genezis naszego tułactwa:
Trzy ziemie. Trzy ofiary
Największego na świecie łajdactwa.
Wymazali, skreślili z mapy,
Oddzielili drutów zasiekiem.
Nie mieli kruszyny litości
Nad ziemią i nad człowiekiem.
Człowieka wygnali z ziemi –
Ziemię człowiekowi wydarli.
Zostali w ziemi ci tylko,
Którzy kiedyś wolnymi tu zmarli.
Kara ludzka ich nie dosięgła,
Nie ulękli się przeto i boskiej –
I plądrująi – i chodzą po ziemi
Wileńskiej, Wołyńskiej i Lwowskiej.
Wykarczować-by chcieli korzenie,
Przeoraliby ziemię do spodu,
Żeby nic tu nie mogło przypomnieć
Jej przeszłości i tego Narodu,
Który w ziemię tę wrósł od prawieków,
Który żył tu od dziadów-pradziadów ...
Żeby nikt nie odnalazł tu więcej
Raz na zawsze zatartych śladów!
Przesiedlili, przegnali, wywieźli,
Oddzielili duszę od ciała.
Zapomnieli tylko o jednym.
Przeoczyli, że ziemia została.
Ziemia, której ni wygnać, ni wywieźć,
Z której nadal z nadejściem wiosny,
Zielonością w niebo strzelają
Buki, klony, topole i sosny!
I już gaj się rozszumiał, rozgadał
Po dawnemu – wileńską brzozą ...
Łatwo było wywieźć człowieka –
Ale brzóz – wszystkich brzóz nie wywiozą!
A tu las się po lwowsku rozśpiewał –
Po człowieku została scheda ...
Łatwo było wysiedlić człowieka
Ale lasu wysiedlić się nie da.
A tu chabry wśród zbóż modrookie
Ubarwiły tę ziemię żałosną ...
Łatwo było wyplenić człowieka
Ale chabry na nowo wyrosną!
Ani słońca nikt przegnać nie zdoła,
Ani wiatru nikt nie wyrzuci –
Bo i słońce na nowo zaświeci,
Bo i wiatr tu na nowo powróci!
Miasto da się przemienić, przestawić –
Można z każdą rozprawić się wioską
Ale ziemia wciąż ziemią zostanie
Tą Wileńska, Wołyńska i Lwowską!
I zostaną w tej ziemi mogiły,
I te prochy zostaną i kości –
Jako symbol dawnego dziedzictwa,
Jako prawo odwiecznej własności!
I gdy człowiek po latach tułaczki
Wróci tu z własnym synem lub wnukiem –
I usiądzie znużony wędrówką
Pod modrzewiem, topolą czy bukiem,
Na tej ziemi żyjącej i żywej –
Wtedy nagle usłyszy z daleka
Jak doń las po wołyńsku zagada ...
Jak po lwowsku zaszumi mu rzeka.
Jak mu wiatr po wileńsku zaśpiewa
O przeszłości tej ziemi upartej,
Która burze najgorsze przetrwała ...
O tej Polsce na części rozdartej,
Z mapy świata zmazanej – a przecież
Znowu całej. I wtedy zrozumie,
Że to ziemia go wita najmilsza!
I usłyszy w gałęzie poszumie,
Jak raduje się jego powrotem,
Czekająca na niego – ojcowska
Jego ziemia, za którą tak tęsknił!
Ta Wileńska, Wołyńska i Lwowska!
[Bibliografia podmiotu w wyborze:]
-
Wolna piosenka : poemat o wolnej piosence, [London : nakł. autora, ca 1946]
(London : print. B.M.C. Press); 39, [1] s. ; 22 cm.
-
Piosenki z plecaka Helenki (z nutami), Rzym : nakładem Autora, 1946 (Rzym : druk. G. Menaglia);
172 s., [20] s. nut : il. ; 17 cm. Chicago : nakł. Aut., 1975. Opis fizyczny 172 s., [20] s. nut : il. ; 17 cm.
-
Batiary czyli Lwowskie rozmówki Jóźka, Mińcia i cioci Badylakowej, London : [nakładem autora],
cop. 1952 (London : Gryf Printers); 31, [1] s. ; 21 cm. Cykl audycji nadanych przez Radio Paryż.
-
Piosenki Ref-Rena, [London : nakł. aut., ca 1955] (London : Gryf Printers);
53, [2] s. : nuty ; 21 cm. Na s. tyt. pseudonim, nazwa aut.: Feliks Konarski.
-
Historia Czerwonych Maków, Londyn : nakł. Aut., 1961; 71 s. : il. ; 21 cm.
-
Taka sobie Helenka… Ref-Ren.Wariant tytułu: Helenka…, [Miejsce nieznane] :
[wydawca nieznany], [po 1963]; 50 stron : ilustracje ; 21 cm. Książka wydana prawdopodobnie
w Wielkiej Brytanii, najwcześniej w roku 1963 (Dnia 2-go czerwca 1963 roku - w Londynie -
odbył się niezwykły "Jubileusz"). -
Wesołe i smutne..., London : nakł. autora, 1965 (London : "Gryf Printers"); 53, [2] s. ; 22 cm;
na s. tyt. pseudonim aut.: Ref-Ren. -
Miłość w moim życiu, Londyn : nakł. autora, 1967 (London : "Gryf Printers");
52 s. ; 21 cm; na s. tyt. i okł. pseudonim aut.: Ref-Ren. -
Wiersze sercem pisane..., Chicago : [s.n.], 1972 (Chicago : Hollywood Press); 372 s. ; 22 cm. 2nd ed.: [USA : s.n.], 1988. Olszanica : "Bosz", 1998; 167 s., [1] k. tabl. ; 21 cm.
-
Czerwone maki na Monte Cassino : wiersze i piosenki 1939-1945; oprac. A. K. Kunert,
Warszawa : LTW, [2004]; 240, [32] s. : il., faks., nuty, portr. ; 21 cm.
Wyd. 2 popr.: Łomianki : Wydawnictwo LTW, 2014.
Zob. też:
Feliks Konarski [Wspomnienia z Archiwum Wschodniego]. FBC – http://www.dlibra.karta.org.pl/dlibra/doccontent?id=66195
Feliks Konarski – Wikipedia, wolna encyklopedia – https://pl.wikipedia.org/wiki/Feliks_Konarski
Piotr Wieslaw Grajda: "Czerwone Maki" zakwitly w nocy - Wywiad z Feliksem Konarskim, Londyn 1989 – http://stefanbatoryoceanliner.weebly.com/celebrities-iii.html/
Polska Bibliografia Literacka (PBL) – http://pbl.ibl.poznan.pl/dostep/index.php?s=d_biezacy&f=zapisy&p_tworcaid=2485
Feliks Konarski, [w:] Współcześni polscy pisarze i badacze literatury : słownik biobibliograficzny; pod red. J. Czachowskiej i A. Szałagan, t. 4, K, Warszawa 1996, s. 206-209 – http://rcin.org.pl/dlibra/publication?id=80114&from=&dirids=1&tab=1&lp=17&QI=